Gündəlik həyatımızın ayrılmaz hissəsi olan bank kartları, cibimizdəki kiçik plastik parçalar olsa da, üzərindəki hər bir rəqəm, hərf və simvolun özünəməxsus mənası var. Bu rəqəmlər toplusu təkcə sizin maliyyə məlumatlarınızı deyil, həm də kartın tipini, bankını və hətta təhlükəsizlik xüsusiyyətlərini də ifşa edir. Bəs bu rəqəmlər nəyi bildirir və niyə bu qədər vacibdir? Gəlin birlikdə bank kartınızın “DNA”-sını oxuyaq.
1. Kart Nömrəsi: Məlumatların Açarı (Adətən 16 Rəqəmli)
Bank kartının ön tərəfində yerləşən ən böyük və ən vacib rəqəmlər qrupu kart nömrəsidir. Bu, adətən 16 rəqəmli olur, lakin bəzən 13, 15 və ya 19 rəqəmli də ola bilər. Bu nömrə kartınızın unikal identifikasiya kodudur və kart sahibinin hesab məlumatlarını deyil, kartın özünü müəyyənləşdirir.
Kart nömrəsinin ilk rəqəmləri xüsusi əhəmiyyətə malikdir:
- İlk Rəqəm (Major Industry Identifier – MII): Bu rəqəm kartı verən maliyyə qurumunun növünü göstərir.
- 3: American Express, Diners Club (səyahət və əyləncə)
- 4: Visa (bankçılıq və maliyyə)
- 5: MasterCard (bankçılıq və maliyyə)
- 6: Discover (bankçılıq və maliyyə)
- İlk 6-8 Rəqəm (Issuer Identification Number – IIN / Bank Identification Number – BIN): Bu rəqəmlər kartı verən bankı müəyyənləşdirir. Satıcılar və ödəniş prosessorları bu BIN nömrəsindən istifadə edərək əməliyyatın hansı banka yönəldiləcəyini müəyyən edirlər. Həmçinin bu nömrələr kartın hansı ölkədə verildiyini də göstərə bilər.
- Qalan Rəqəmlər (Son Rəqəmdən Əvvəl): Bu rəqəmlər bank tərəfindən müəyyən edilmiş hesab nömrəsidir. Hər kart sahibinə unikal şəkildə verilir.
- Son Rəqəm (Checksum / Luqn alqoritmi): Bu, kart nömrəsinin düzgünlüyünü yoxlamaq üçün istifadə olunan riyazi bir kodlamadır. Bu rəqəm, daxil edilmiş kart məlumatlarının səhv olub-olmadığını yoxlamağa kömək edir.
2. Kart Sahibinin Adı və Soyadı
Kart sahibinin adı və soyadı (adətən kartın ön tərəfində, aşağıda) kartın qanuni istifadəçisini göstərir. Onlayn əməliyyatlar zamanı bu adın dəqiq daxil edilməsi tələb oluna bilər.
3. Son İstifadə Tarixi (Expiration Date / Valid Thru)
Bu, adətən “MM/YY” (Ay/İl) formatında göstərilən dörd rəqəmli bir koddur. Kartın hansı ayın və ilin sonunda etibarlı olacağını bildirir. Məsələn, “07/26” yazılıbsa, kart 2026-cı ilin iyul ayının son gününə qədər etibarlıdır. Kart bu tarixdən sonra istifadə edilə bilməz və yeni kart sifariş edilməlidir.
4. CVV/CVC Kodu: Təhlükəsizlik Qalxanı (Kartın Arxa Tərəfində)
Kartın arxa tərəfində, imza zolağının yanında yerləşən bu 3 (bəzən American Express kartlarında 4) rəqəmli kod Card Verification Value (CVV), Card Verification Code (CVC), Card Security Code (CSC) və ya Card Identification Number (CID) kimi tanınır. Bu, onlayn və ya telefonla edilən əməliyyatlar zamanı kartın fiziki olaraq sizdə olmasını təsdiqləyən əlavə bir təhlükəsizlik tədbiridir. Bu kod bank kartınızın məxfi olaraq qalan ən vacib hissələrindən biridir və heç kimlə paylaşılmamalıdır!
5. İmza Zolağı
Kartın arxa tərəfindəki ağ zolaq, kart sahibinin imzasını daşımaq üçündür. Kartdan istifadə edərkən (xüsusilə fiziki ödənişlərdə) bu imzanın olması vacibdir, çünki bu, kartın qanuni sahibinə aid olduğunu təsdiqləyir.
6. Hologram
Kartın ön və ya arxa tərəfində yerləşən kiçik, parıldayan şəkil bir hologramdır. Bu, kartın saxta olmadığını təsdiq edən təhlükəsizlik xüsusiyyətidir. Hologramın dəqiq detalları kart növünə görə dəyişir (məsələn, Visa üçün göyərçin, MasterCard üçün qlobus).
Nəticə: Bilgi Gücdür, Təhlükəsizlik Həyatidir!
Bank kartınızın üzərindəki hər bir rəqəm və simvolun nə anlama gəldiyini bilmək, təkcə maraqlı deyil, həm də kiber təhlükəsizlik baxımından son dərəcə vacibdir. Bu məlumatları tanımaq, fırıldaqçılıq cəhdlərini asanlıqla aşkar etməyinizə kömək edə bilər. Unutmayın: kart məlumatlarınızı (xüsusilə CVV kodunu) heç vaxt şübhəli şəxslərlə və ya etibarsız veb-saytlarla paylaşmayın. Rəqəmsal dünyada maliyyə təhlükəsizliyiniz sizin əlinizdədir!
